Een open haard in huis is zeker in de wintermaanden voor veel mensen het summum van gezellige warmte. We zijn ons de afgelopen decennia wel steeds bewuster geworden van de nadelen van een open haard. Het is een inefficiënte manier om je woning te verwarmen, de opslag van brandhout neemt veel ruimte in beslag en het duurt ook lang om de open haard goed brandend te krijgen (als het hout niet te nat is). Er zijn veel tegenwoordig veel betere alternatieven om te besparen, bijvoorbeeld de open haard én brandhout als brandstof.
Alternatieve manieren om te stoken
Tegenwoordig zijn er veel alternatieven voor de open haard, die gebruiksvriendelijker zijn en een hoger rendement halen. Dat laatste is minder belastend voor het milieu en natuurlijk ook interessant voor de portemonnee. Je kunt tegenwoordig kiezen uit diverse warmtebronnen waar je met een hoog rendement mee kunt stoken. Pelletkachels en vrijstaande houtkachels zijn nu zeer populair, en ook zie je steeds meer speksteen- en tegelkachelkachels.
Wat is een pelletkachel?
Een pelletkachel haalt warmte uit kleine houtpellets. Dat zijn kleine staafjes geperst houtafval, die uit de houtverwerkende industrie afkomstig zijn. De kachel gooit deze staafjes met regelmatige tussenpozen in een verbrandingsoven, waardoor er langdurig warmte kan worden afgegeven. Een pelletkachel wordt gestuurd door een automatische bediening en moet daarvoor wel voorzien worden van stroom. Grote voordelen van stoken met een pelletkachel zijn onder meer het hoge rendement en de mogelijkheid om de kachel volledig automatisch in te kunnen stellen.
Wat is een houtkachel?
Een houtkachel werkt op hout, houtbrikketten of op een combinatie van hout en bijvoorbeeld bruinkoolbriketten. Tenzij je een speciale palletbrander in je houtkachel installeert, zal je houtkachel door het gebrek aan voldoende zuurstof niet goed werken op houtpellets. Ook houtkachels kennen een hoog rendement: er zijn HR houtkachels op de markt die een rendement van 72% tot 95% halen, maar daarvoor moet wel droog hout of briketten worden gebruikt. Het voordeel ten opzichte van een pelletkachel is dat een houtkachel geen stroom nodig heeft, het nadeel is daardoor dat je niet zelf de kachel in kan stellen en je dus zelf moet blijven bijvullen.
Wat is een speksteen- of tegelkachel?
Bij een speksteen- of tegelkachel wordt de massieve stenen laag van de kachel door het stoken verwarmd, waardoor deze continue warmte af blijft geven. Als je bijvoorbeeld een speksteenkachel twee tot vier uur stookt, zul je de hele dag stralingswarmte hebben. Deze kachels werken ook op hout, houtbrikketten of een combinatie van hout en bijvoorbeeld bruinkoolbriketten.
Wat voor brandstof moet ik nemen voor mijn kachel?
De keuze van de brandstof bepaalt in hoge mate hoe groot het rendement en het gebruiksgemak van je kachel is. Zoals de naam al aangeeft, is een pelletkachel speciaal ontworpen om op houtpellets te werken. Bij de andere soorten kachels en haarden (dus ook een traditionele open haard) heb je meer keuzes. Je kunt kiezen uit stoken op gewoon hout, wat als grootste nadelen heeft dat het flink veel opslagruimte nodig heeft, goed droog moet zijn en minder efficiënt verbrand. Je kunt ook kiezen voor briketten van hout, die bestaan uit samengeperste houtresten (meestal zaagsel en spanen). Het voordeel ten opzichte van normaal hout is dat er nauwelijks meer vocht in het hout zit. Ook nemen briketten van hout veel minder opslagruimte. Je kunt ook kiezen voor het combineren van hout met bruinkoolbriketten. Bruinkoolbrikettenzijn compact, voordelig in de aanschaf en verbranden veel gelijkmatiger en langzamer dan hout, zodat je langer warmte hebt. Zoals eerder aangegeven zijn houtpellets in hout-, speksteen-, en tegelkachels niet bruikbaar, tenzij je aanpassingen aan je kachel maakt.